Đột quỵ thiếu máu cục bộ Công cụ chẩn đoán

Xét nghiệm chẩn đoán

Đường huyết, hemoglobin A1c (HbA1c), công thức máu toàn bộ (CBC) có đếm số lượng tiểu cầu, các xét nghiệm chức năng thận, điện giải đồ huyết thanh, hồ sơ lipid máu lúc đói hoặc không đói, thời gian prothrombin (PT), tỷ số chuẩn hóa quốc tế (INR), thời gian thromboplastin từng phần hoạt hóa (aPTT), D-dimer và fibrinogen có thể được đo. Có thể thực hiện các dấu ấn sinh học tim để xác nhận hoặc loại trừ hội chứng mạch vành cấp nếu cần. Có thể thực hiện điện tâm đồ (ECG) 12 chuyển đạo để sàng lọc rung nhĩ (AF) và cuồng nhĩ cũng như đánh giá các bệnh tim đi kèm khác. Có thể chỉ định chụp X-quang ngực.



Thực hiện các xét nghiệm sau, nếu cần:

Xét nghiệm sàng lọc chất độc, định lượng nồng độ cồn trong máu, khí máu động mạch (ABG) (nếu nghi ngờ thiếu oxy), xét nghiệm chức năng gan, thử thai, chọc dịch não tủy (nếu nghi ngờ xuất huyết dưới nhện và chụp cắt lớp vi tính không thấy máu), điện não đồ (EEG) (nếu nghi ngờ động kinh), và siêu âm tim (nếu nghi ngờ thuyên tắc tim).

Các xét nghiệm hình ảnh thần kinh

Chẩn đoán hình ảnh là bắt buộc ở tất cả bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ và nên được bắt đầu trong vòng 20 phút kể từ khi đến phòng cấp cứu đối với bệnh nhân có thể là ứng viên cho alteplase đường tĩnh mạch (IV) và/hoặc can thiệp lấy huyết khối cơ học.

Chụp cắt lớp vi tính sọ não không tiêm thuốc cản quang (NCCT)

Chụp cắt lớp vi tính sọ não không tiêm thuốc cản quang (NCCT) phân biệt đột quỵ thiếu máu cục bộ với đột quỵ xuất huyết hoặc các tổn thương cấu trúc não khác có triệu chứng tương tự đột quỵ. Xuất huyết xuất hiện ngay lập tức, trong khi các thay đổi do thiếu máu cục bộ có thể cần thời gian mới thấy. Đây là kiểm tra bắt buộc trước khi khởi đầu bất kỳ liệu pháp đặc hiệu nào để điều trị đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp. Kỹ thuật này hiệu quả trong việc loại trừ xuất huyết não cấp (ICH) trong vòng 6 giờ kể từ lúc xảy ra cơn đột quỵ cấp trước khi dùng alteplase đường tĩnh mạch. Thang điểm đánh giá chụp CT sớm trong chương trình đột quỵ Alberta (ASPECTS - Alberta Stroke Program Early Computed Tomography Score) hỗ trợ phát hiện các thay đổi thiếu máu cục bộ giai đoạn sớm và nên được đánh giá ở bệnh nhân là ứng viên cho liệu pháp tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch. Không nên sử dụng dấu hiệu tăng đậm độ động mạch não giữa (MCA) trên CT làm tiêu chí để không dùng alteplase đường tĩnh mạch.

Chụp cắt lớp vi tính tưới máu não (CTP)

Chụp cắt lớp vi tính tưới máu não định lượng lưu lượng máu qua não bằng một loạt ảnh CT thu được sau khi tiêm thuốc cản quang chứa iod và ước tính kích thước vùng nhồi máu. Phương pháp này có thể được sử dụng để đánh giá thể tích mô não nhồi máu và tưới máu kém ở bệnh nhân đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp.



Chụp cộng hưởng từ (MRI) não

Chụp cộng hưởng từ não được khuyến cáo cho đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp ở bệnh nhân có khởi phát triệu chứng <6 giờ, đột quỵ bắt đầu khi ngủ hoặc không rõ thời điểm khởi phát, đột quỵ nhẹ hoặc đột quỵ tuần hoàn sau, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) và các trường hợp nghi ngờ đột quỵ giả không được làm rõ bằng CT. Kiểm tra này quan trọng ở bệnh nhân có biểu hiện bất thường, bệnh mạch máu não thầm lặng, đặc biệt là vi xuất huyết mạn tính và các dạng đột quỵ hiếm gặp. Có thể dùng để loại trừ xuất huyết não cấp trong vòng 6 giờ kể từ lúc xảy ra đột quỵ cấp trước khi dùng alteplase đường tĩnh mạch. MRI còn có thể xác định các tổn thương tăng tín hiệu (sáng) trên xung khuếch tán (DWI), giảm tín hiệu (tối) trên xung FLAIR, từ đó làm cơ sở lựa chọn bệnh nhân có thể hưởng lợi từ việc dùng chất hoạt hóa plasminogen tái tổ hợp (rt-PA) sau 4,5 giờ kể từ khi nhận biết triệu chứng đột quỵ. Không khuyến cáo sử dụng MRI để loại trừ vi xuất huyết não trước khi dùng alteplase đường tĩnh mạch.

Cộng hưởng từ sọ não với chuỗi xung khuếch tán (DWI)

Cộng hưởng từ sọ não với chuỗi xung khuếch tán (DWI) có độ nhạy cao trong phát hiện các thay đổi thiếu máu cục bộ não giai đoạn sớm ở bệnh nhân đột quỵ cấp.

Hình ảnh học mạch máu

Chụp mạch cắt lớp vi tính sọ não (CTA)

Chụp mạch cắt lớp vi tính sọ não có thể được chỉ định cho bệnh nhân nghi ngờ tắc mạch lớn nội sọ không có tiền sử suy thận và là ứng viên cho can thiệp lấy huyết khối. Ở bệnh nhân đang dùng metformin, nên xem xét hoãn dùng metformin. Định lượng creatinin huyết thanh có thể được hoãn lại nếu bệnh nhân không có suy thận.

Chụp cộng hưởng từ mạch (MRA)

Chụp cộng hưởng từ mạch là lựa chọn thay thế cho CTA khi đang thực hiện MRI hoặc nếu thuốc cản quang chứa iod bị chống chỉ định.

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh mạch khác



Siêu âm Doppler động mạch cảnh được thực hiện để đánh giá động mạch cảnh ngoài sọ. Có thể thực hiện siêu âm Doppler xuyên sọ để đánh giá lưu lượng mạch nội sọ. Chụp mạch máu kỹ thuật số xóa nền (DSA) có thể được thực hiện khi cần hình ảnh mạch có độ phân giải cao hoặc cho các thủ thuật can thiệp.